Vụ việc của DauThau.info được Ban Nghiên cứu Phát triển Kinh tế tư nhân báo cáo trực tiếp lên Tân Thủ tướng

Nội dung vụ việc liên quan đến DauThau.info được Ban Nghiên cứu Phát triển Kinh tế tư nhân báo cáo lên tân Thủ tướng:

1. Cách thức quản lý của các cơ quan chức năng chưa nhất quán với chủ trương của Đảng - Chính phủ về khuyến khích phát triển kinh tế số, đẩy mạnh chuyển đổi số; chưa tạo điều kiện cho DN khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ra đời và phát triển. 

Hưởng ứng lời kêu gọi của Chính phủ trong công cuộc chuyển đổi số & khởi nghiệp sáng tạo, Công ty cổ phần phát triển nguồn mở Việt Nam (gọi tắt là Công ty VINADES) đã tiên phong trong việc đưa các giải pháp khai thác dữ liệu công khai, dữ liệu mở của Chính phủ vào để ứng dụng chuyển đổi số cho doanh nghiệp, một trong số đó là tạo dựng phần mềm “DauThau.info”. Đây là phần mềm tổng hợp thông tin thầu, là một sản phẩm thuộc startup “Hệ sinh thái đấu thầu” do VINADES ươm mầm, giúp doanh nghiệp (là nhà thầu và nhà đầu tư) tiến hành chuyển đổi số trong lĩnh vực tìm kiếm và "săn" thông tin thầu để sẵn sàng bước vào thị trường mua sắm của Chính phủ với một tâm thế hoàn toàn mới. 

DauThau.info là bộ phần mềm toàn diện (dành cho cả doanh nghiệp trong và ngoài nước) có nhu cầu hoặc đang tham gia đấu thầu ở Việt Nam. Bên cạnh khả năng khắc phục các vấn đề như nguy cơ “quân xanh quân đỏ” trong đấu thầu, hay các lỗi của hệ thống mua sắm công của Chính phủ trong 10 năm qua khi buộc phải phụ thuộc vào trình duyệt Internet Explorer (trình duyệt trở thành ổ virus và mối nguy hại cho mạng máy tính của doanh nghiệp và đã bị nhà sản xuất phần mềm Microsoft “khai tử” từ lâu), DauThau.info còn tạo ra nhiều tiện ích mới giúp chuyển đổi số trong khâu sàng lọc, tìm kiếm và săn thông tin thầu của doanh nghiệp nên nó rất được các nhà thầu ưa chuộng. 

Ra đời đầu năm 2018, đến nay Phần mềm DauThau.info đã có những thành tích đáng được ghi nhận: Tháng 9/2020, DauThau.info vinh dự là công cụ chuyển đổi số duy nhất về đấu thầu được góp mặt trong Danh bạ các giải pháp chuyển đổi số Việt Nam Digital Star Showcase 2020; Tháng 11/2020, DauThau.info xuất hiện trên phóng sự của đài phát thanh và truyền hình Hà Nội với vai trò là cánh tay nối dài của Chính phủ mang dịch vụ công như đấu thầu đến gần hơn với các doanh nghiệp; Tháng 12/2020, DauThau.info lọt TOP 60 Cuộc thi tìm kiếm tài năng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Quốc gia - Techfest Vietnam 2020; Đầu tháng 01/2021, DauThau.info (nằm trong dự án Hệ sinh thái Đấu Thầu) cũng góp mặt tại Triển lãm Đổi mới Sáng tạo Việt Nam 2021 được tổ chức tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc và gần đây nhất, ngày ... vừa qua, Dauthau.info đã được Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA) bình chọn là sản phẩm/ giải pháp xuất sắc của ngành phần mềm, công nghệ thông tin Việt Nam và trao giải thưởng Sao Khuê 2021. 

Những thành tích trên cho thấy phần mềm DauThau.info là tấm gương sáng cho các startup Việt Nam, là “hạt giống đỏ” cho phong trào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo mà Chính phủ đang rất khuyến khích, tạo điều kiện. Sau 03 năm hoạt động, DauThau.info đã được phát triển thành bộ công cụ phần mềm với 11 gói phần mềm khác nhau, phục vụ các nhu cầu đa dạng của doanh nghiệp tham gia đấu thầu với gần 50.000 lượt đăng ký sử dụng, hơn 24.000 doanh nghiệp đang sử dụng. DauThau.info đang có đóng góp rất lớn cho cộng đồng doanh nghiệp, cũng như sự phát triển chung của quá trình chuyển đổi số và các dịch vụ công. 

Tuy nhiên, trong suốt gần 3 năm hoạt động, đội ngũ vận hành phần mềm DauThau.info (Startup Hệ sinh thái Đấu Thầu) gặp rất nhiều khó khăn trong việc làm các thủ tục, xin giấy phép cần thiết từ các cơ quan quản lý Nhà nước. Điển hình là việc không được duyệt hồ sơ thông báo “Website thương mại điện tử bán hàng” trên Hệ thống quản lý của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (TMĐT&KTS), Bộ Công thương. Công ty VINADES đã mất hơn 2 năm làm hồ sơ, chỉnh sửa theo yêu cầu từ Cục TMĐT&KTS nhưng vẫn không được duyệt với rất nhiều lý do khác nhau, cụ thể như sau: 

Ngày 26/12/2018, Cục TMĐT&KTS yêu cầu bổ sung mô tả mô hình hoạt động của website kèm theo các câu hỏi chi tiết về hình thức thu phí, hình thức hợp tác, xuất hóa đơn cho người dùng và cung cấp tài khoản sử dụng thử cho Cục để kiểm tra. Công ty VINADES đã trả lời đầy đủ các câu hỏi và cung cấp tài khoản sử dụng cho Cục tuy nhiên vẫn không được duyệt. 

Ngày 29/03/2019, Cục TMĐT&KTS tiếp tục yêu cầu bổ sung các thông tin lên Trang chủ của website theo Quy định từ Điều 27 đến Điều 34 của Nghị định số 52/2013/NĐ-CP và giấy phép thiết lập trang tin điện tử tổng hợp (ICP). Trong khi đó, Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội đã tiến hành kiểm tra công ty VINADES theo quyết định số 133/QĐ-TTR ngày 06/11/2018 của Chánh Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội. Đoàn thanh tra đã kết luận websiteDauThau.info không cần phải cấp giấy phép hoạt động theo quy định tại Khoản 3 Điều 2 Thông tư số 09/2014/TT-BTTTT của Bộ Thông tin và Truyền thông quy định chi tiết về hoạt động quản lý, cung cấp, sử dụng thông tin trên trang thông tin điện tử và trên mạng xã hội.

Trong suốt thời gian từ ngày 29/03/2019 đến ngày 06/10/2020, Cục TMĐT&KTS đã yêu cầu Công ty VINADES bổ sung nhiều lần các nội dung lên Trang chủ website để đảm bảo đúng Nghị định số 52/2013/NĐ-CP, đồng thời trao đổi về việc cần giấy phép thiết lập trang tin điện tử tổng hợp (ICP). Công ty VINADES và đại diện phần mềm DauThau.info đã gửi kèm các văn bản kết luận từ Thanh tra Sở Thông tin & Truyền thông Hà Nội trong đợt kiểm tra cuối năm 2018, đồng thời làm văn bản mới để hỏi ý kiến của Sở TT&TT Hà Nội, Cục Phát thanh truyền hình & Thông tin điện tử, là những đơn vị cấp và quản lý giấy phép ICP, thì đều nhận được câu trả lời rằng website www.dauthau.info là trang thông tin điện tử chuyên ngành, không phải trang thông tin điện tử tổng hợp nên không cần xin giấy phép. 

Ngày 06/10/2020, công ty VINADES đã gửi các ý kiến trên đến Cục TMĐT&KTS và nộp lại hồ sơ thông báo website thương mại điện tử bán hàng. Tuy nhiên hồ sơ vẫn tiếp tục không được duyệt với lý do mới đó là phần mềm DauThau.info chưa được Trung tâm Đấu thầu qua mạng Quốc gia - Cục Quản lý Đấu thầu - Bộ Kế hoạch Đầu tư cấp phép khai thác. Trong khi dữ liệu đấu thầu từ Cục Quản lý Đấu thầu là dữ liệu công khai, được khuyến khích phổ biến và tiếp cận. Nguồn dữ liệu về thông tin thầu và các dữ liệu có liên quan được hệ thống phần mềm DauThau.info tổng hợp tự động từ nguồn dữ liệu công khai, hợp pháp và đã được kiểm duyệt của Chính phủ và các cơ quan nhà nước, dựa trên sự cho phép theo Điều 10, Điều 17, Điểm a Khoản 1 Điều 18 Luật tiếp cận thông tin (Luật số 104/2016/QH13 do Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam ban hành ngày 06/04/2016 và có hiệu lực từ 01/07/2018). 

Ngày 05/8/2020, Công ty VINADES đã gửi công văn đề nghị Cục Quản lý đấu thầu, Bộ Kế hoạch và Đầu tư công bố dữ liệu đấu thầu trên Hệ thống mạng đấu thầu Quốc gia (muasamcong.mpi.gov.vn) là dữ liệu mở theo đúng quy định của Nghị định số 47/2020/NĐ-CP, từ đó, các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, các startup về công nghệ và dữ liệu mở như VINADES có thể khai thác phục vụ phát triển kinh tế xã hội. Không chỉ vậy, các nhà thầu tiếp cận thông tin đấu thầu cũng sẽ hiệu quả hơn, giúp Chính phủ phát triển thị trường mua sắm công hơn nữa, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển kinh tế số quốc gia. 

Ngày 25/10/2020, Công ty cổ phần phát triển nguồn mở Việt Nam (VINADES) đã gửi công văn số 25102020/VINADES-CV đến Cục Tin học hóa (Bộ TT&TT), CLB phần mềm tự do nguồn mở Việt Nam (VFOSSA), Hội tin học Việt Nam (VAIP), Hiệp hội phần mềm và dịch vụ CNTT Việt Nam (VINASA) nhằm giải đáp việc tiếp cận thông tin công khai, cũng như đề xuất các cơ quan, hiệp hội đồng kiến nghị với Chính phủ cấp phép dữ liệu thầu là dữ liệu mở nhằm giúp doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và hạn chế các khó khăn, như chính trường hợp công ty VINADES đang gặp phải với phần mềm khai thác tin thầu DauThau.info. 

Ngày 02/11/2020, Công ty VINADES đã tiếp tục gửi thêm công văn số 02112020/VINADES-CV đến Văn phòng Chính phủ tiếp tục đề nghị cấp phép dữ liệu đấu thầu là dữ liệu mở để phục vụ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Văn phòng Chính phủ đã trả lời tại công văn số 1906/PC-VPCP, chuyển văn bản nêu trên của Công ty VINADES đến Bộ Kế hoạch và Đầu tư để xem xét, xử lý theo thẩm quyền và quy định của pháp luật. Tuy nhiên đến giờ vẫn chưa có phản hồi. 

Cho đến thời điểm hiện tại, startup Hệ sinh thái Đấu Thầu vẫn chưa được duyệt hồ sơ thông báo website thương mại điện tử bán hàng từ Cục TMĐT&KTS, Bộ Công thương cho phần mềm DauThau.info. Điều này trực tiếp khiến các hoạt động tiếp thị và bán hàng của startup bị trì trệ gần 3 năm nay. 

Như vậy, một dự án non trẻ, hoàn toàn phù hợp với luật pháp, thậm chí được nhà nước khuyến khích khởi nghiệp lại rất chật vật trong việc xin giấy phép và luôn trong trạng thái lo âu vì các án phạt lơ lửng trên đầu, khiến nhiều DN nhận định đây “là một sự việc điển hình cho sự thiếu hỗ trợ và cảm thông từ cơ quan quản lý, khó mà đạt được mục tiêu một Chính phủ kiến tạo” hay các mục tiêu liên quan tới phát triển kinh tế số, chuyển đổi số mà Chính phủ đang nhấn mạnh.

2. Cách thức ứng xử của cơ quan quản lý đối với những vi phạm chưa gây hậu quả nghiêm trọng của DN khởi nghiệp đổi mới sáng tạo khiến sức sáng tạo bị triệt tiêu và gián tiếp thúc đẩy nạn “chảy máu chất xám” từ Việt Nam sang các thị trường quốc tế khác.

Vừa qua, theo quyết định số 40/QĐ-XPVPHC ngày 5/3/2021 của Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông Thành phố Hà Nội về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty cổ phần phát triển nguồn mở Việt Nam (VINADES), với lỗi vi phạm “trang thông tin điện tử dauthau.info đã thực hiện trích dẫn tin bài từ các cơ quan báo chí, hoạt động như trang thông tin điện tử tổng hợp, mà chưa được cấp giấy phép thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp, vi phạm quy định tại khoản 4 Điều 23 Nghị định số 72/2013/NĐ-CP ngày 15/7/2013 của Chính phủ quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng, được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 27/2018/NĐ-CP ngày 01/3/2018 của Chính phủ”, cho dù DN “đã tự nguyện khắc phục hậu quả bằng cách gỡ bỏ toàn bộ nội dung vi phạm”, nhưng vẫn bị áp dụng các hình thức xử phạt: phạt tiền 50 triệu đồng và thu hồi tên miền dauthau.info. 

Là một doanh nghiệp phần mềm, sản phẩm của “Hệ sinh thái Đấu thầu” phục vụ việc chuyển đổi số cho các doanh nghiệp khác, do đó VINADES cùng tất cả khách hàng phụ thuộc 100% vào sự hoạt động của tên miền. Website dauthau.info cũng là kênh quảng cáo, tiếp thị và đồng thời là trang bán hàng trực tuyến cũng như cung cấp toàn bộ dịch vụ của VINADES cho gần 50.000 người ở hơn 24.000 doanh nghiệp mà “Hệ sinh thái Đấu thầu” đang phục vụ. 

DauThau.info cũng là nơi làm việc của hàng chục nhân sự của Startup này. Một khi tên miền bị chặn thì toàn bộ hoạt động nêu trên của doanh nghiệp sẽ bị tê liệt. 

Đáng chú ý, ngay từ đầu, khi mới bước vào hoạt động, VINADES đã gửi các công văn số 29062020/VINADES-CV ngày 29/6/2020 đến Sở Thông tin và Truyền thông Thành phố Hà Nội và số 10082020/VINADES-CV ngày 10/8/2020 tới Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử để xin ý kiến đối với hoạt động cung cấp nội dung thông tin trên trang thông tin điện tử dauthau.info, và đều nhận được câu trả lời là “dauthau.info không thuộc đối tượng cấp phép trang thông tin điện tử tổng hợp trên mạng” nhưng sau đó lại bị phạt và thu hồi tên miền dauthau.info vì chính lỗi này. 

Ở góc nhìn rộng, với nhiều tiềm năng phát triển và giá trị mang lại nhưng không được tạo điều kiện tồn tại và phát triển tại Việt Nam, những startup như “Hệ sinh thái Đấu thầu” hoàn toàn có thể dịch chuyển sang các quốc gia có chính sách và môi trường pháp lý ưu tiên đổi mới sáng tạo hơn, hoặc được mua lại bởi các công ty công nghệ nước ngoài. Đây là trường hợp hết sức đáng tiếc bởi các sản phẩm đổi mới sáng tạo tốt do người Việt tạo ra lại không được khuyến khích, tạo điều kiện mà sau cùng lại phục vụ nước khác. Hơn thế nữa, nếu xảy ra tình huống các startup như “Hệ sinh thái Đấu Thầu” phải chuyển dịch sang các quốc gia khác để tiếp tục duy trì hoạt động thì sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ đến nhiệt huyết của các nhân sự tài năng, các DN khởi nghiệp đổi mới sáng tạo khác, qua đó ảnh hưởng không nhỏ đến mục tiêu xây dựng Việt Nam trở thành hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực

Kiến nghị mà Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân đề xuất với Thủ tướng nhằm tháo gỡ cho doanh nghiệp

Theo những nội dung phản ánh trên, Ban IV cũng đã đưa ra đề xuất, kiến nghị báo cáo lên Thủ tướng nhằm tháo gỡ và hỗ trợ doanh nghiệp, cụ thể đề xuất như sau:

1. Về việc cấp giấy phép, Ban IV có đề xuất Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Khoa học - Công nghệ, Bộ Công thương nghiên cứu, đề xuất các cơ chế dạng “khung pháp lý thử nghiệm” (Sandbox) để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp startup tập trung vào phát triển mô hình sản phẩm, dịch vụ trong 3 năm kể từ khi khởi nghiệp thay vì phải đối mặt với quá trình xin các giấy phép hết sức phức tạp như câu chuyện từ VINADES, trong bối cảnh các giấy phép kinh doanh truyền thống lại hoàn toàn không tương thích với các sản phẩm mới của nền kinh tế số. Các mô hình hỗ trợ Startup như của Singapore, Hàn Quốc,...là những cách làm cần thiết phải học hỏi để hiện thực hóa mục tiêu chuyển đổi số mạnh mẽ của Việt Nam hiện nay. Trong quá trình đó, Chính phủ cũng cần giao Bộ chuyên ngành đẩy mạnh việc hoàn thiện các khung pháp lý liên quan tới dữ liệu mở và quá trình khai thác, sử dụng dữ liệu mở của không chỉ các cơ quan nhà nước mà của toàn xã hội bởi đây là “chìa khóa cho nền kinh tế số” theo các nghiên cứu chỉ ra từ Ngân hàng thế giới.

2. Về trường hợp cụ thể của VINADES, mặc dù đã có quyết định xử phạt từ Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội, bản thân DN cũng đã kí biên bản chấp thuận kết quả xử phạt, tuy nhiên, Ban IV vẫn kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các cơ quan hữu quan xem xét lại vụ việc này và cân nhắc khả năng thu hồi quyết định xử phạt để tạo điều kiện cho DN. Đi kèm với đó là hướng dẫn rõ ràng, cụ thể cho DN cách thức hoàn thiện, bổ sung các giấy phép cần thiết. Đây là hướng ứng xử đúng với tinh thần “vì doanh nghiệp”, đồng thời sẽ giúp lấy lại niềm tin và động lực của một lực lượng không nhỏ các Startup đã theo dõi vụ việc này trong suốt gần một năm qua.

Theo thông báo từ Ban IV, hiện Văn phòng Chính phủ đã có văn bản chỉ đạo đến các Bộ ngành liên quan để xử lý.

Công ty cổ phần phát triển nguồn mở Việt Nam và đội ngũ phát triển phần mềm DauThau.info cảm ơn những kiến nghị của Ban Nghiên cứu Phát triển Kinh tế Tư nhân. Chúng tôi hy vọng những kiến nghị và đề xuất ở trên sẽ sớm được chính phủ giải quyết và tháo gỡ, để mô hình khởi nghiệp sáng tạo dựa trên phần mềm nguồn mở, dữ liệu mở/ dữ liệu công khai như DauThau.info sẽ có thể phát triển mạnh mẽ, góp phần mang lại lợi ích cho doanh nghiệp và đóng góp cho sự phát triển chung của đất nước. .  

Báo chí đưa tin liên quan:

1. Báo Đầu tư: https://baodautu.vn/loi-khan-cau-cua-doanh-nghiep-ve-su-thieu-cam-thong-cua-co-quan-quan-ly-d140983.html 

2. Diễn đàn Doanh nghiệp VN: https://enternews.vn/cho-tu-duy-so-tu-bo-nganh-195300.html